کد مطلب:234370 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:132

بخش بر چهار
ثم فرق ذالك علی اربعة اجزاء من الجسد. الی مرة السوداء.

پس از آن طبایع را بر چهار جزء بدن تقسیم كرد: بر سر، سینه، پهلو و شكم. خون را بر سر و صورت و چشمها و گوشها و بینی و دهان و دماغ مسلط كرد. بلغم را بر سینه با نیروی باد استیلا داد. صفرا را بر دنده های پهلو غالب كرد. سودا را بر شكم و احشاء و امعاء سیطره داد.

هر كدام از این اخلاط غلبه كند آثارش در جاهائیكه فوقا ذكر شد بیشتر مشهود است مثلا:

وقتی خون غلبه كند رنگ رخساره و زبان و چشم سرخ می شود و بیمار بسیار خمیازه می كشد، بزاق دهان شیرین می گردد، رگهای گردن متورم می شود، پیشانی چروك بر می دارد و پوستش كلفت می گردد، حواس پنجگانه ضعیف و اشیاء برنگ سرخ در نظر می آید. پیدایش انواع جوشها و خون دماغ و جریان خون از بن دندانها و لثه ها نیز دلیل بر غلبه ی خونست.

وقتی صفرا غلبه می كند نیز دارای علائم بسیاری است كه ظاهرتر از همه عطش زیاد و درد پهلو و معده و احساس سوزش است.

وقتی سوداء غالب می آید شكم به پشت می چسبد و بیمار احساس گر سنگی زیاد می كند.

هنگامی كه بلغم چیره می شود شخص بسیار آروغ می زند،



[ صفحه 195]



به تنگی نفس مبتلا می شود، كمتر احساس عطش می كند و بسیار گمان می برد كه سینه اش را خلط گرفته است. بیمار بلغمی بسیار به سنگینی سینه مبتلا می شود، چنانكه گاهی تخیل چیزی را در روی سینه اش مجسم می كند كه از آن تعبیر به بختك می نمایند.



[ صفحه 196]